Ağızda aft, tıpta aftöz ülser olarak tanımlanan, ağız içinde oluşan ağrılı yaralardır. Klasik olarak gelişen ağız aftı, ağız içinde mukozal tabaka üzerinde, kırmızı, oval ve sınırlı şekilde oluşan yaralar halindedir. Toplam nüfusun yaklaşık %20-40'ında yaşamın bir döneminde ağızda afta rastlanmaktadır. Erkeklere nazaran kadınlarda daha sık görülen ağız aftı, yanak ısırma, dudak yeme, aşırı baharat, aşırı sıcak-soğuk gıdalar, kahve, çikolata gibi bazı yiyeceklere karşı hassasiyet, vitamin ya da mineral eksikliği, hormon dengesizlikleri, kullanılan bazı diş macunları ve gargaralar gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir.

Ağızda aft, kadınların yanı sıra çocukluk ve ergenlik döneminde de sık görülen bir problemdir. Aftın nedenleri arasında genetik ve çevresel etkenler sayılabilse de, aslında aftın neden oluştuğu tam olarak bilinmemektedir. Bu nedenlere ilaveten stres ve kaygı gibi durumlar da afta yol açabilir.

Helicobacter Pylori: Mide ülserine sıkça neden olan Helicobacter pylori adlı bakteri ağızda afta da neden olabilir. Bununla birlikte, ülseratif kolit ve kronik iltihabi bağırsak hastalığı olarak tanımlanan Crohn hastalığı da ağız içinde nükseden aftlara yol açabilir.

Behçet Hastalığı: Genital bölgede oluşum gösteren yaralar, göz iltihabı ve ağızda aft, Behçet hastalığı nedeniyle oluşabilir. Ağızda aft, Behçet hastalığının tipik belirtileri arasındadır.

Çölyak Hastalığı: Glüten intoleransı sebebiyle bağırsaklarda problemlere yol açan çölyak hastalığında, bazı vitamin ve minerallerin vücut tarafından emilimini zorlaştıran aft yaralarına sebep olabilir.

Bağışıklık Sisteminin Zayıf Olması: Bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıklar ve enfeksiyon durumlarında ağızda aft oluşabilir.

Ağız Bakım Ürünleri: İçeriğinde sodyum lauril sülfat bulunan macunlar ya da gargara suları, ağızda aft riskini artırabilir. Bu tarz ürünler kullanılacağı zaman içeriğine mutlaka bakılmalıdır.

Adet Dönemi: Adet döneminde vücutta yaşanan hormonal dengesizlikler ağızda afta yol açabilir.

Mineral ve Vitamin Eksiklikleri: Folik asit, demir, çinko ve B12 eksikliği ağızda aft riskini artırabilir.

Kırık Diş: Sürekli yanağı ısırmaya yol açan kırık diş, çapraşık dişler ya da implant ve kaplama gibi durumlarda ağızda aft riski artabilir.

Aft tedavisi, ağızda oluşan aft yaralarının nedenine bağlı olarak değişebilir. Tüketilen gıdalarda ya da ağız bakım ürünlerinde yapılan değişiklikler, aft yaralarının tedavisi için faydalı olabilir. Ağızda aft için evde bazı tedavi yöntemleri denenebilir. Ancak evde denenen yöntemlere rağmen aft geçmiyorsa mutlaka bir doktora başvurulmalıdır.