Aft Yaraları Belirtileri ve Tedavisi

Aft yaraları, ağız içerisinde oldukça sık görülen, genellikle yanak ve dudak içlerinde, dil, damak ve diş eti üzerinde oluşan, solgun sarı-kırmızı renkte ve oldukça ağrılı enfeksiyon kapmış küçük ağız yaralarıdır. Toplumun %15-20'si aft yaraları ile karşı karşıyadır. Bu hastalık, kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülmektedir. Aft yaraları, hastada gülmeyi, konuşmayı ve çiğnemeyi zorlaştırır. Tedavi edilse bile, bu yaralar 1-2 hafta boyunca varlığını sürdürmektedir.

Aft yaraları genellikle ağız içerisinde tek olarak görülse de, aynı anda birkaç bölgede birden meydana gelebilir. Aft yaralarının oluşumunda birçok faktör rol oynar ve bu durumun daha kötü bir hal almaması için dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Başlangıçta tıbbi açıdan çok ciddi görülmeyen bu yaralar, ilerledikçe ağız içinde ciddi enfeksiyonlara yol açabilir. Tıbbi olarak aft yaralarının kesin nedeni tam olarak saptanamamıştır. Bakteri veya virüs kaynaklı olmadığı için kişiden kişiye bulaşması söz konusu değildir.

Aft Yaraları Oluşmasındaki Faktörler

Stres: Günümüzde migren, yüksek tansiyon, iş hayatı ve günlük yaşamda karşılaşılan sorunlar, kişi üzerinde strese ve asabiyete neden olur, bu da aft yaralarının oluşumuna zemin hazırlar.
Yiyecekler: Limon, portakal, mandalina, sirke, fast food yiyecekler, tuzlu ve baharatlı çerezler gibi ağız içini tahriş edebilecek yiyecekler aft oluşumunu hızlandırabilir. Ayrıca, bazı kişilerin bünyesi tarafından alerjik reaksiyon gösteren kara buğday, çavdar, arpa, çikolata ve incir gibi yiyecekler de aft yaralarının oluşumunda etkili rol oynar.
Travma: Yanak, dil, dudak ısırma, sert yiyeceklerin ağız içinde verdiği tahriş edici zarar, yumuşak olmayan diş fırçalama işlemleri ve iyi adapte olmayan protezlerin neden olduğu travmalar aft yaraları için uygun zemin oluşturur.
Diş Macunu: Diş macunlarının etkisini artırmak amacıyla içerisine katılan bazı maddeler, ağız içindeki hücrelerin hasar görmesine neden olabilir ve bu durum aft yaralarına yol açabilir.
Sistemik Hastalıklar: Vitamin ve demir eksikliği, sigara tüketimi gibi kişisel alışkanlıklar da aft yaralarının oluşumuna yol açabilen faktörlerdir.

Aft Yaralarının Tedavisi

Aft yaraları, hiçbir tedavi uygulanmasa bile genellikle 7-10 gün içerisinde kendiliğinden iyileşmektedir. Ancak aft yaraları ile karşılaşan kişilerin aşağıdaki önerilere uyması durumunda daha rahat bir iyileşme süreci geçirmeleri mümkündür:

Sıcak, asitli ve tahriş edici gıdalardan kaçınılmalıdır.
Yemeklerden önce ve sonra aft yaralarının bulunduğu bölgeye lokal uyuşturucu kremler veya spreyler uygulanabilir.
Aft yaralarının başlangıç sürecinde ağız için hazırlanan gargaralar ile ağız içi temiz tutulmalı ve düzenli kullanılmalıdır.
Kabartma tozu da etkili bir çözümdür. Bir tutam kabartma tozu ve birkaç damla su karıştırılarak macun kıvamına getirilip yaralı bölgeye sürülebilir.

Aft yaralarının önlenmesi ve tedavisinde hijyenik ağız bakımı oldukça önemlidir. Ayrıca, sağlıklı ve dengeli beslenme, stresten uzak durma gibi önlemler de aft yaralarının oluşum riskini azaltabilir. Aft yaraları tekrarlayan ve şiddetli olan kişilerin bir sağlık profesyoneline danışmaları önerilir.